Curator Beschouwer

Maria Pask, Hate is the new love, 2024

De regeling Curator Beschouwer is bestemd voor curatoren, critici, theoretici en beschouwers die minimaal 2 jaar professioneel werkzaam zijn op het gebied van beeldende kunst en erfgoed in Nederland of het Caribisch deel van het Koninkrijk. Hiermee stimuleert het Mondriaan Fonds de praktijk van curatoren en beschouwers die met nieuwe visies en verhalen een sleutelrol vervullen tussen kunst en erfgoed enerzijds en het publiek anderzijds. Curatoren en beschouwers kunnen de bijdrage gebruiken voor het uitwerken van plannen en het ontwikkelen van visies en verhalen die de kwaliteit van beeldende kunst en erfgoed versterken en belichten voor het publiek. Het betreft een vaste bijdrage variërend van 1 tot maximaal 12 maanden. De looptijd van de bijdrage moet aannemelijk worden gemaakt in een werkplan.

In 2024 bleef het aantal ontvangen aanvragen vrijwel gelijk ten opzichte van 2023, met een lichte toename. Ook het aantal gehonoreerde aanvragen bleef zo goed als hetzelfde. Het toegekende bedrag lag wel hoger dan in 2023 en steeg met 16%. Dit komt omdat aanvragers vaker kiezen voor langere onderzoeksperiodes. De hoogte van de bijdrage hangt immers samen met de duur van de onderzoeksperiode en/of de looptijd van het project.

Het valt op dat de diversiteit in aanvragen gedurende de jaren 2021-2024 hoog was. Dit komt omdat het gaat om curatoren en beschouwers die zowel binnen erfgoed als beeldende kunst werken. Een bijdrage Curator Beschouwer kan bijvoorbeeld worden aangevraagd voor theoretisch of beschouwend onderzoek. Zo gebruikt Rachael Rakes de bijdrage voor een inhoudelijk onderzoek waarin ze verschillende vormen van artistieke communicatie verzamelt en analyseert. Rakes richt zich onder meer op hoe bij het spreken en schrijven over kunst bewuste strategieën en zelfs ogenschijnlijke obscure communicatietactieken worden toegepast. Haar onderzoek omvat onder andere studio-bezoeken, interviews en archiefonderzoek.

Arminda Franken-Ruiz heeft een bijdrage aangevraagd voor een onderzoeksproject dat zich richt op 4 objecten uit Aruba. Deze objecten zijn door het voormalige Rijksmuseum Volkenkunde in langdurige bruikleen gegeven aan het Nationaal Archeologisch Museum Aruba. Franken-Ruiz onderzoek en documenteert het effect van deze bruikleen, met speciale aandacht voor de invloed op de samenleving van het land van herkomst van deze objecten en de betrokken musea. De resultaten van het onderzoek worden in een artikel vastgelegd en gepresenteerd tijdens een regionale conferentie.

De bijdrage kan ook worden ingezet voor voorbereidend onderzoek voor een publicatie of tentoonstellingsvoorstel. Zo vroeg Hanne Hagenaars een bijdrage aan voor onderzoek naar haar nieuwe boek Leven als een ronde vorm, over kunst en spiritualiteit. Eerder schreef Hagenaars Missen als een ronde vorm, over de dood in de kunst. Tijdens het schrijven ontdekte ze dat het verlies van een geliefde dragelijker wordt als je voelt dat je onderdeel bent van een groter geheel, als je gelooft in ‘meer’ dan ‘niets’. Voor dit nieuwe boek wil Hagenaars onderzoeken wat dat ‘iets’ zou kunnen zijn en zoekt ze via kunstwerken naar voorbeelden van een spiritueel leven.