Nederlandse paviljoen Biënnale van Venetië
Foto: Sydney Rahimtoola
Het Mondriaan Fonds is als opdrachtgever verantwoordelijk voor de Nederlandse inzending van de beeldende kunst Biënnale van Venetië. De presentatie in het Rietveldpaviljoen wordt gefinancierd uit het internationale budget dat het fonds ontvangt van het ministerie van OCW.
Al in 2019 ontwikkelde het fonds een plan om de aankomende Nederlandse inzending een nieuwe boost te geven door voor één keer uit het Rietveld Paviljoen en de Giardini te trekken en de selectieprocedure te herijken. Begin 2020 werd bekend gemaakt dat melanie bonajo door een internationale jury was uitgekozen om het plan voor een nieuwe omvangrijke filminstallatie te realiseren. Bonajo wordt hierin ondersteund door het curatorenteam Maaike Gouwenberg, Geir Haraldseth en Soraya Pol. Als locatie is gekozen voor de Chiesetta della Misericordia, een voormalige kerk in de wijk Canareggio. In overleg met stichting Rietveldpaviljoen, het ministerie van OCW en de Biënnale van Venetië is het Center for Contemporary Arts (CCA) in Estland uitgenodigd om tijdens de 59e biënnale een tentoonstelling te maken in het Rietveld Paviljoen.
In de loop van 2019 werd bekend dat de 59e editie van de kunstbiënnale werd uitgesteld tot 2022. Het jaar 2021 heeft in het teken gestaan van de voorbereidingen. Het team van melanie bonajo heeft gewerkt aan de opnames voor de film en samen met ontwerper Théo Demans is een ontwerp gemaakt voor de ruimtelijke installatie waarin de film wordt gepresenteerd. Het nieuwe werk voor de Biënnale van Venetië is onderdeel van bonajo’s langlopende onderzoek naar onze omgang met de huidige status van intimiteit in onze gecommercialiseerde wereld. Volgens bonajo kan aanraking een krachtig middel zijn tegen de hedendaagse eenzaamheidsepidemie. Er wordt gewerkt aan een installatie die een beroep doet op de zintuigen en helpt de bezoeker van het Nederlandse paviljoen na te denken over de betekenis van deze thema’s in relatie tot het eigen lichaam. De titel van het werk luidt: When the body says Yes.
Overdracht Rietveld paviljoen in Estland
Op 17 november werd het Rietveld paviljoen officieel overgedragen aan Estland. De overdracht vond plaats in Tallinn. Om dit moment te markeren overhandigde directeur Eelco van der Lingen een maquette van het Rietveldpaviljoen aan Maria Arusoo, directeur van het Estonian Centre for Contemporary Art (CCA). Tijdens de overdrachtsceremonie vond een paneldiscussie plaats gemodereerd door Nadia Beard, redacteur van The Calvert Journal, en werd gevoerd door Hendrik Folkerts (NL), conservator Internationale Hedendaagse Kunst bij Moderna Museet; Kati Ilves, curator van Tartu 2024 – Culturele Hoofdstad van Europ (EST); Eelco van der Lingen, directeur Mondriaan Fonds (NL); en Maria Arusoo, directeur van het Centrum voor Hedendaagse Kunst (CCA/EST).
De overdracht was onderdeel van een breder bezoekersprogramma en uitwisseling tussen Nederland en Estland. De delegatie Nederlanders naar Estland bestond uit journalisten Toef Jaeger (NRC), Kees Keijer (Het Parool) en Joke de Wolf (Trouw), maar ook Sebastien Tien (oprichter en mededirecteur Page Not Found, Den Haag), Karina Bakx (mededirecteur Het Resort, Groningen), Stijn Huijts (artistiek directeur Bonnefanten museum, Maastricht), Judith Spijksma (curator hedendaagse en moderne kunst Fries Museum, Leeuwarden); Rieke Vos (curator HEM, Amsterdam), Vivian Ziherl (research and programs manager Kunstinstituut Melly, Rotterdam).
Kees Keijer schreef naar aanleiding van het bezoek een artikel over de Estse inzending voor de biënnale in Het Parool. Eelco van der Lingen deed op 18 november vlak voor het radio 1 journaal van 8 uur ’s ochtends verslag van de overdracht. Het nieuws werd verder opgepikt door Dutch News, Artribune, FAD magazine, Artobserved en andere Estse en internationale media.
In december werd een persbericht uitgestuurd over het werk van melanie bonajo. The Art Newspaper en Art Tribune schreven erover. En er werd een speciaal Instagram account aangemaakt voor de Nederlandse inzending voor de biënnale: Dutch pavilion Venice. Vanuit dit kanaal zal meer nieuws gedeeld worden rondom de biënnale en het werk van melanie bonajo.
Nieuwe open oproep: Voucher Biënnale Venetië
Begin december werd een open oproep gelanceerd voor beeldend kunstenaars met internationale plannen. De bijdrage is bedoeld om de internationale positie van beeldend kunstenaars uit Nederland een impuls te geven door hun aanwezigheid op belangrijke internationale events te stimuleren. Het Mondriaan Fonds biedt kunstenaars zo de gelegenheid inzicht te krijgen in het internationale beeldende kunstveld, hun eigen internationale netwerk te versterken en hen te ondersteunen bij hun internationale profilering. Een toekenning omvat toegangskaarten voor de preview en opening van de Biënnale van Venetië. Daarnaast draagt het fonds maximaal € 750 per persoon bij voor de reiskosten naar en van Venetië en de kosten van een onderkomen in Venetië. De open oproep sloot op 10 januari 2022.
Voor de internationale campagne is in 2021 een internationale communicatie adviseur aangesteld die verantwoordelijk is voor de internationale marketing & communicatie rond de Nederlandse inzending.