Pilots

Uitreiking Maker achter de Maker Award, Kunstinstituut Melly. Foto: Sander van Wettum

Nieuwe ontwikkelingen vragen nieuwe vormen van ondersteuning. Daarom ontwikkelt het fonds pilots. Deze pilots zetten we in voor nieuwe projecten die buiten de huidige regelingen dreigen te vallen, maar wel bijdragen aan innovatie binnen het veld. Pilots zijn een impuls voor nieuwe vormen van productie, onderzoek, communicatie of presentatie; soms groeien ze uit tot vaste regelingen.

Cariben Pilot

Het Mondriaan Fonds is in 2020 een pilot gestart gericht op musea, erfgoed- en beeldende kunstinstellingen op Aruba, Bonaire, Curaçao, Sint Eustatius, Saba en Sint Maarten. Doel is een bijdrage te leveren aan erfgoed- en beeldende kunstorganisaties waarmee ze zich duurzaam kunnen ontwikkelen. Met deze pilot hopen we meer inzicht te krijgen in de Caribische beeldende kunst- en erfgoedpraktijk om zo het fondsbeleid met betrekking tot het Caribische deel van het Koninkrijk zo inclusief mogelijk te maken.

Onderdeel van deze pilot is een open oproep Kunst en Erfgoed Cariben die in 2022 wordt opengesteld. Om tot goede voorwaarden en criteria te komen voor deze oproep en meer kennis te krijgen over de praktijk van de instellingen, zijn er 2 bijeenkomsten met een klankbordgroep georganiseerd.

Communiceren met Impact

Het Mondriaan Fonds organiseerde met De Trainingsstudio in Hilversum bij wijze van pilot een communicatietraining op maat speciaal voor professionals die werkzaam zijn bij de kunstpodia die in 2021 of 2022 een bijdrage Programma’s Kunstpodia hebben ontvangen. De training bood handvatten voor het overtuigend overbrengen van verschillende boodschappen; zoals een korte toespraak bij de opening van een tentoonstelling, een bevlogen verhaal voor potentiële financiers of de perspresentatie van een nieuw project. Het accent lag hierin op het oefenen en reflecteren: toetsen en ontwikkelen door doen.

In totaal hebben 19 professionals van verschillende kunstpodia deelgenomen aan de training. In kleine groepjes zijn zij met elkaar en de trainer aan de slag gegaan om met een overtuigend betoog een blijvende indruk achter te laten aan de hand van diverse presentatie-, media- en (crisis)communicatietechnieken.

HERE: Heritage Reflections

Voor erfgoedgoedprofessionals werd op 11 februari 2021 een online netwerkbijeenkomst georganiseerd door het Mondriaan Fonds en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het was een middag die in het teken stond van uitwisseling van kennis tussen een nieuwe generatie erfgoedprofessionals en sleutelfiguren uit het werkveld. Met onder meer een keynote speech door Léontine Meijer-van Mensch (directeur Staatliche Ethnologische Sammlungen Sachsen in Leipzig, Dresden en Herrnhut) en break-out-sessies over actuele thema’s binnen de erfgoedsector, aangedragen door uiteenlopende erfgoedinstellingen. In totaal namen 270 jonge erfgoedprofessionals deel aan deze bijeenkomst.

Maker achter de Maker Award

De Maker achter de Maker Award eert makers die met hun vakmanschap en ondersteunende medewerking een voor een kunstenaar essentiële bijdrage hebben geleverd aan het verwezenlijken van diens werk. De prijs is in het leven geroepen door Kunstinstituut Melly in samenwerking met het Mondriaan Fonds. De winnaar ontvangt een geldprijs van € 5.000.

Naar aanleiding van een open oproep die gelanceerd werd in september 2020, werden 86 ambachtspersonen door kunstenaars aangedragen. De prijsuitreiking vond online plaats op 25 november 2021. Tijdens deze eerste editie van het award programma van Kunstinstituut Melly werd. Charly van Rest door de jury uitgeroepen tot winnaar van de Maker achter de Maker Award 2021. Van Rest creëert met traditionele en inventieve manieren geluiden in zijn geluidseffectenstudio. Met zijn handen en met rekwisieten, instrumenten of hardware, helpt hij kunstenaars met het uitbreiden van de zintuigelijke, narratieve en visuele ervaring van hun kunstwerken.

Mentoring leiderschap

Op initiatief van De Zaak Nu (brancheorganisatie voor kunstpodia) en het Mondriaan Fonds heeft Cultuur+Ondernemen een programma ontwikkeld speciaal voor directie en zakelijk leiders van kunstpodia die via het fonds een bijdrage Programma Kunstpodia ontvangen. Uitgangspunt is een mentorprogramma dat directie en zakelijk leiders van kunstpodia voorbereidt op hun functie.

Aan de pilot Mentoring voor Kunstpodia 2020-2021 hebben 11 leidinggevenden van 11 verschillende podia deelgenomen. Deelnemers konden kiezen uit een poule van mentoren uit het culturele veld die hen begeleidden via peer-to-peer-learning in de ontwikkeling en het verstevigen van het persoonlijke leiderschap. Daarnaast werd er via uitwisseling en kennisoverdracht gesproken over hoe andere ervaren leiders van grotere culturele instellingen vergelijkbare zaken aanpakken, waar zij tegenaan zijn gelopen, hoe zij het hebben opgelost en hoe zij omgaan met het veranderende ‘corona-proof’ landschap. Het pilotproject zal in 2022 een vervolg krijgen.

Plastic Crush Climate Positive 

Het Nationaal Museum van Wereldculturen kreeg ondersteuning bij het onderzoek naar een klimaatpositieve aanpak van de tentoonstelling Plastic Crush die in 2022 opent. Circulariteit, materiaalkeuze, energiebesparing en educatie staan hierin centraal. Niet alleen wordt innovatie op het gebied van duurzaamheid getoond in de tentoonstelling, maar er wordt tevens gebruik gemaakt van nieuwe technieken en materialen in de tentoonstellingsbouw.

Onderdeel van dit onderzoek is een reeks workshops van het designbureau Kode21 voor alle betrokkenen van de tentoonstelling. De workshops zijn in 2021 van start gaan en de resultaten worden geïmplementeerd in de tentoonstelling en in het beleid van het museum op weg naar een klimaatpositief museum. Daarnaast zal er ook een bijeenkomst worden georganiseerd om de uitkomsten te delen met het veld.

Podcast Werktitel

Alix de Massiac en Zoë Dankert onderzoeken in de podcast Werktitel hoe werk in de kunst wel en niet is geregeld. Ze ontvingen hiervoor een pilotbijdrage van het Mondriaan Fonds. In 10 afleveringen schept Werktitel aan de hand van 150 gesprekken een beeld van het kunstveld en de arbeidsproblematiek en -vraagstukken die mensen daarbinnen tegenkomen. Hiervoor is gesproken met mensen voor én achter de schermen, freelance en in dienst, op elk niveau en van alle leeftijden. Beluister alle afleveringen op werktitel.org.

Publieksbereik Kunstpodia

MOKER en P_Oi ontvingen voor hun onderzoek naar het publieksbereik van Amsterdamse kunstpodia en hun rol in de stad, een pilotbijdrage van het Mondriaan Fonds. MOKER en P_Oi vormen de lokale versie van de landelijke belangenvereniging De Zaak Nu en willen met het onderzoek naar de zichtbaarheid van kunstpodia, bijdragen aan een beleidsmatige ontwikkeling van de kunstensector en een professionaliseringslag maken als veld.

De pilot heeft als doel het landelijk uitzetten van de onderzoeksresultaten en de doorontwikkeling van een meetmethode voor de kunstpodia. Dit wordt gerealiseerd middels rondetafelgesprekken met het team van onderzoekers en instellingen, analyses omtrent het publieksbereik en de organisatie van een publieksweek. De online en fysieke publicatie en het meetinstrument als uitkomsten van het onderzoek, zullen voor de toekomst structureel beter inzichtelijk maken wie kunstpodia bereiken, wat ze betekenen voor stad en land en hoe ze in de toekomst hun publiek beter kunnen ‘meten’.

Programmering Young Collectors Circle

De Young Collectors Circle is een ledenplatform voor startende kunstverzamelaars dat voor hen verschillende evenementen organiseert gericht op het verbinden van het publiek en het kunstveld. Per stad analyseert de Young Collectors Circle welke behoefte er ligt bij de mensen in het veld en het publiek, en welke lacunes opgevuld moeten worden.

De Young Collectors Circle ontvangt bij wijze van pilot een bijdrage voor de publieksprogrammering 2021-2022, dat is ontwikkeld voor een nieuw publiek en niet enkel voor de leden. Het landelijke programma bestaat uit 12 live en 28 online events, waaronder bezoeken aan open studio’s van kunstenaars en galeries, masterclasses en een podcastreeks met iedere week een andere kunstenaar aan het woord. De Young Collectors Circle probeert hiermee het publiek te stimuleren om als actieve deelnemer en supporter in de kunstwereld te bewegen.