Collectieprogramma’s

Installatie werk van Jan Wiegers, Frauenkirch (1920) in het Groninger Museum. Foto: Corné Sparidaens

Kunstmusea kunnen via de regeling Collectieprogramma’s hun collecties beeldende kunst en/of vormgeving van na 1945 uitbreiden op basis van hun collectieprogramma en aankoopplan. Het gaat om aankopen die in het collectieplan van het museum passen en (semi)permanent aan het publiek worden getoond. Ook kunnen instellingen de bijdrage gebruiken om aan een beeldend kunstenaar een opdracht te verstrekken een werk te maken dat wordt opgenomen in de collectie. Doel is het verhogen van de kwaliteit, de samenhang en de zichtbaarheid van de Collectie Nederland: alle kunst- en erfgoedobjecten in publiek bezit.

In 2021 was er een aanvraagronde Collectieprogramma’s 2022-2023: 21 kunstmusea deden een aanvraag en ontvingen een bijdrage voor het aankopen van beeldende kunst en/of vormgeving na 1945. De toegezegde bedragen varieerden van € 33.000 tot € 250.000, voor een periode van 2 jaar. De aankoopplannen zijn bij sommige instellingen al heel concreet, maar kunnen ook minder vastomlijnd zijn. Diversiteit en Inclusie maakt in toenemende mate onderdeel uit van de tentoonstellings- en aankoopprogramma’s van musea. Nadruk lijkt vooral op demografische diversiteit te liggen, hoewel er soms ook aandacht wordt besteed aan fysieke beperkingen en genderidentiteit. Zo heeft het Van Abbemuseum zich ten doel gesteld om jaarlijks 50% van het aankoopbudget te besteden aan werk van vrouwelijke kunstenaars en wil het museum deze doelstelling verder aanscherpen door breder te kijken dan alleen gender. Daarnaast is het museum een sterk voorstander van het aankopen van kunstwerken in gedeeld eigendom.

Er is bij de kunstmusea veel aandacht voor het verstrekken van opdrachten aan beeldend kunstenaars om deze werken vervolgens te kunnen aankopen. Het TextielMuseum bijvoorbeeld wil opdrachten geven aan of werk verwerven van kunstenaars met diverse culturele achtergronden, die textiel als instrument gebruiken om te reageren op actuele thema’s in een globaliserende wereld. Alle werken die in opdracht in het TextielLab worden ontwikkeld, zijn al tijdens het maakproces zichtbaar voor het publiek.