Prix de Rome
Introductiezaal Prix de Rome 2021 Stedelijk Museum. Foto: Bas Czerwinski
De Prix de Rome is een belangrijke prijs voor beeldend kunstenaars tot 40 jaar en architecten tot 35 jaar. In opdracht van het ministerie van OCW wordt de prijs georganiseerd en gefinancierd door het Mondriaan Fonds. Het is de oudste prijs in Nederland met een geschiedenis die teruggaat tot 1808. Het doel van de Prix de Rome is getalenteerde kunstenaars en architecten te traceren, te stimuleren en hun zichtbaarheid te vergroten. Bij de prijs hoort een geldbedrag van € 40.000 en een werkperiode bij een artist in residency naar keuze.
De editie van 2021 stond in het teken van de beeldende kunst. Al in het jaar daarvoor was een internationale jury samengesteld en was met het Stedelijk Museum Amsterdam afgesproken om de samenwerking voort te zetten.
Vanaf begin januari hadden kunstenaars die aan de voorwaarden voldeden de kans om zichzelf aan te melden met portfolio, artist statement en een globaal werkplan. In reactie op de open oproep ontving het Mondriaan Fonds 217 aanmeldingen. De jury selecteerde uiteindelijk 4 kunstenaars voor de shortlist: Mercedes Azpilicueta, Alexis Blake, Silvia Martes en Coralie Vogelaar.
Gedurende 5 maanden werkten de finalisten aan nieuw werk en de presentatie daarvan bij het Stedelijk Museum Amsterdam. De tentoonstelling werd geopend op 12 november, waarbij een enthousiaste rol was weggelegd voor de kinderjury van de IMC weekendschool Amsterdam Zuid Oost. Op basis van de rondleiding die zij kregen, reikten de kinderen hun oorkonde uit aan Alexis Blake.
Drie weken later was het tijd voor de officiële uitreiking van de Prix de Rome door toenmalig demissionair minister Ingrid van Engelshoven van OCW. Zij citeerde het juryrapport dat was opgesteld nadat de jury het nieuwe werk in de tentoonstelling had beoordeeld. De prijs werd uitgereikt aan Alexis Blake voor haar performance Rock to jolt [ ] stagger to ash, die 2 keer werd opgevoerd in het monumentale trappenhuis van het museum. De jury was onder de indruk van de tot in details uitgewerkte, aangrijpende en memorabele performance en pleitte daarbij voor meerdere uitvoeringen en een registratie zodat meer mensen het werk konden ondergaan. In verband met covid-maatregelen en een nieuwe lockdown is het daar in 2021 helaas niet van gekomen. Wel zijn er plannen gemaakt voor een registratie en extra uitvoeringen in 2022.
Tijdens de uitreiking werd ook de begeleidende catalogus gepresenteerd die tot stand kwam in samenwerking met uitgeverij Jap Sam. Rein Wolfs (directeur Stedelijk Museum) schreef hiervoor een inleidend essay. De teksten over het werk van de kunstenaars werden geschreven door Dagmar Dirkx en Esmee Postma, 2 schrijfopdrachten die voortkwamen uit de samenwerking met de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek. De vormgeving werd gedaan door ontwerpbureau Lesley Moore dat ook verantwoordelijk was voor de inrichting van de introductiezaal in de tentoonstelling. Mals Media maakte korte introductiefilms over het werk van de finalisten. Eind december werd het Stedelijk Museum gesloten in verband met een nieuw lockdown.
De tentoonstelling en de bekendmaking van de winnaar kregen veel positieve persaandacht. Anna van Leeuwen in de Volkskrant: ‘De presentaties gaan over actuele thema’s zoals de pandemie, protestbewegingen en klimaatverandering’. ‘Hoe verschillend de vier werken van de genomineerden ook zijn, toch is er een overeenkomst: Alle kunstwerken zijn ontstaan door samenwerking’, aldus Paola van de Velde in de Telegraaf. En Machteld Leij in Metropolis M ‘Als tentoonstelling zit deze editie goed in elkaar: de kunstenaars sluiten aan, overlappen. Alle kandidaten staan in contact met de tijd van nu: conflictrijk, technologisch, mooi maar met alle elementen voor een nachtmerrieachtige toekomst’.