Kunst Opdracht

Simon Wald-Lasowski, Can’t face another sad salad!, 2022. In opdracht gemaakt van Welcome Stranger. Foto: studioLNDW

Particulieren, instellingen, organisaties en bedrijven kunnen via de regeling Kunst Opdracht een opdracht geven aan beeldend kunstenaars voor het maken van een nieuw, publiek toegankelijk kunstwerk in Nederland. Het doel van de regeling is het stimuleren van opdrachten aan kunstenaars en daardoor ook de markt, de zichtbaarheid van kunst en de betrokkenheid tussen opdrachtgever, kunstenaar en publiek. Concreet kan het gaan om een eenmalige opdracht aan 1 of meerdere kunstenaars of juist een langere samenwerking. Zoals de samenwerking van een museum met een kunstenaar, waarbij het intensief volgen en tonen van werk of de productie van nieuw werk voor een periode van maximaal 4 jaar centraal staat. Het Mondriaan Fonds betaalt maximaal 50% van het bedrag.

In 2022 daalde het totaal aantal aanvragen binnen de regeling Kunst Opdracht ruim 20% ten opzichte van 2021. De oorzaak hiervan hangt mogelijk samen met zaken als de nasleep van de pandemie, de oorlog in Oekraïne en de inflatie. Materialen waren moeilijker verkrijgbaar en opdrachtgevers hadden te maken met onvoorspelbare prijsstijgingen waardoor ze mogelijk terughoudender waren in het verlenen van opdrachten. Iets minder dan de helft van alle binnengekomen aanvragen is gehonoreerd.

62% van de aanvragen is gefinancierd uit de RAOCCC-middelen, Dat is het budget vanuit het ministerie van OCW voor extra ondersteuning naar aanleiding van de coronapandemie. Klik hier (new window) voor meer informatie over de RAOCCC-middelen, het budget voor extra maatregelen naar aanleiding van corona.

60% van de gehonoreerde aanvragen kwam van musea, kunstpodia en culturele festivals. Dat is een daling van 15% ten opzichte van 2021. Een voorbeeld van een gesubsidieerd project uit de culturele sector met een landelijke spreiding is de samenwerking tussen Stichting Beeldmix, Nederlandse musea en de NS stations. Hedendaagse fotografen werden gevraagd om nieuw werk te maken geïnspireerd op fotocollecties van historische fotografen, welke te zien waren in alle 12 provincies op onder andere NS stations. Ruim de helft van de aanvragen afkomstig van culturele instellingen betrof het produceren van nieuw werk in semipublieke ruimtes. Bij het overige deel ging het om nieuwe kunstwerken ten behoeve van een tentoonstelling of manifestatie.

Van de gehonoreerde aanvragen kwam 40% van buiten de culturele sector, van bijvoorbeeld gemeenten, bibliotheken en universiteiten. Dit aandeel is dus met 15% gestegen ten opzichte van 2021. Zo ontving ziekenhuis Rijnstate (Arnhem) een bijdrage voor het kunstwerk Virus Poetry van kunstenaar Maria Barnas, dat reflecteert op persoonlijke ervaringen van de coronapandemie.

Opdrachtgevers die niet gerekend worden tot het museale bestel of circuit van kunstpodia kunnen eerst een ontwikkelbijdrage aanvragen om zo professionele expertise in te winnen voor het maken van een plan of het bekostigen van een schetsfase. In 2022 ontving 1 instelling een dergelijke bijdrage, namelijk ROC Rijn IJssel (Arnhem). Deze instelling ontving een bijdrage voor kunstenaar Gijs Assman, die door in dialoog te gaan met studenten, medewerkers en omwonenden een ontwerp zal gaan maken voor een beeld in de nieuwe ENKA-campus.