Kunstenaar Start

Kokou Ferdinand Makouvia, \fe.no.’me.no\ I sandwich I, 2018. Foto: Adrien Thibault.

Kunstenaar Start is bestemd voor beeldend kunstenaars die minimaal 1 tot maximaal 4 jaar professioneel werkzaam zijn. Het Mondriaan Fonds wil startende kunstenaars de mogelijkheid bieden een betekenisvolle en zichtbare bijdrage te leveren aan de hedendaagse beeldende kunst in Nederland of het Caribisch deel van het Koninkrijk. Door de verbreding van de opleidingseisen voor de regeling sinds 2020 vinden kunstenaars met verschillende opleidingsachtergronden al in een beginnend stadium van hun kunstenaarspraktijk een weg naar deze regeling. Kunstenaars kunnen de werkbijdrage gebruiken voor het ontwikkelen van hun kunstpraktijk. De bijdrage bedroeg in 2022 per toekenning € 20.000. In 2022 is er een toename van 16% in het aantal aanvragen ten opzichte van 2021. Het aantal toekenningen nam licht toe.

Net als het jaar ervoor werd in 2022 extra budget beschikbaar gesteld voor de regeling Kunstenaar Start vanuit de ROACCC-middelen. Dit is het budget vanuit het ministerie van OCW voor extra ondersteuning naar aanleiding van de coronapandemie. Klik hier (new window) voor meer informatie over de RAOCCC-middelen. In beide jaren zijn het aantal toekenningen vanuit deze middelen ongeveer gelijk.

De coronamaatregelen werden in 2022 opgeheven waardoor startende kunstenaars, in tegenstelling tot 2020 en 2021, weer beter in staat waren om podia te vinden en activiteiten en netwerken te ontplooien om hun werkpraktijk verder te brengen. 

Uit de aanvragen voor de regeling Kunstenaar Start blijkt de grote reikwijdte van media en thema’s waarmee startende kunstenaars werken. Ook in 2022 legden veel kunstenaars zich niet toe op één medium, maar werken met verschillende media. Zo werkt kunstenaar en onderzoeker Negiste Yesside Johnson met tekst, sculptuur en installaties. Met de toekenning dook Johnson in het leven van ongedocumenteerde mensen en illegale migratie met de focus op Nigeria en België. 

Er bleef in 2022 ten opzichte van de voorafgaande jaren ook een duidelijke trend zichtbaar van kunstenaars die het schilderen herwaarderen in hun praktijk. Kunstenaar Kenneth Aidoo volgde de filmacademie, maar legt zich sinds enkele jaren toe op een autonome schilder praktijk. Hierbij legt hij de focus op het hiaat van zwarte portretten in de schilderkunst en haalt hij inspiratie uit zijn Ghanese achtergrond.

De kunstenaars die in 2022 gebruik maakten van de regeling Kunstenaar Start zijn geïnteresseerd in ambachtelijkheid en het verdiepen van het technische gebruik van het materiaal waarmee ze werken. Sociale en maatschappelijk urgente thema’s worden met regelmaat benaderd vanuit een persoonlijke beleving of geschiedenis. Identiteit en gender zijn hierbij belangrijke onderwerpen. Zo transformeerde kunstenaar Sarah Naqvi een op traditionele textiel en ambacht gerichte praktijk, ontwikkeld in India, naar een activistische praktijk. Hierin zet hen ambacht in als middel om structuren van macht en onderdrukking, met name van vrouwen en queer lichamen, bloot te leggen.

De kunstenaars die de bijdrage in 2022 ontvingen krijgen in 2024 de mogelijkheid hun werk te tonen op Prospects tijdens Art Rotterdam.

Inflatiecorrectie
Vanaf 1 januari 2023 is binnen een aantal regelingen, waaronder Kunstenaar Start, een inflatiecorrectie doorgevoerd. Aanvragen die een (subsidie)periode hebben die start in 2023, maar in 2022 werden beschikt, kregen reeds het nieuwe standaardbedrag van € 22.000 toegekend.

Mentoring Kunstenaar Start

Mentoring Kunstenaar Start is een samenwerking tussen Cultuur + Ondernemen en het Mondriaan Fonds. Het is een programma op maat dat kunstenaars met een Kunstenaar Start beurs ondersteunt bij hun ondernemerschap en ontwikkeling op artistiek-inhoudelijk vlak. Doel van het project is de inhoudelijke expertise van succesvolle en ervaren beeldend kunstenaars en curatoren (new window) te koppelen aan gemotiveerde startende kunstenaars. De kennis en ervaring wordt ingezet voor een nieuwe generatie. De kunstenaars worden begeleid bij het realiseren van hun ambities en plannen, bij hun artistieke ontwikkeling, professionalisering en positionering.

De kunstenaars die tot nu toe een bijdrage ontvingen, geven aan dat zij door het traject beter inzicht hebben gekregen in hun positie en zichtbaarheid in het veld, zowel artistiek-inhoudelijk als zakelijk. In 2022 zijn 10 kunstenaars een mentoring-traject gestart.